Jak budować pozytywne środowisko pracy

Katarzyna Gabryjończyk
7 min czytania
1.3.2024

Jednym z głównych czynników wpływających na zaangażowanie obecnych pracowników jest środowisko ich pracy. Oto kilka wskazówek, jak zarządzać relacjami pracowniczymi i dbać o dobrą atmosferę w pracy, a co za tym idzie - budować zaangażowany zespół.

W biurach, w fabryce przy hałaśliwej maszynie, z własnej kanapy, czy nawet z plaży – w dzisiejszych czasach pracę można wykonywać z wielu miejsc, na wiele różnych sposobów. Ciężko jednak znaleźć taką osobę, która pracuje w zupełnym odcięciu od innych ludzi. Każdy kto pracuje, w mniejszym lub większym stopniu musi współpracować z innymi ludźmi. Osoby te tworzą środowisko pracy, w którym spędzamy zwykle większość dnia i które w pewnym stopniu wpływa nie tylko na nasze samopoczucie, ale i zaangażowanie w pracę, które należy badać.

Co to jest środowisko pracy?

Przez pozytywne środowisko pracy rozumiemy otoczenie się wspierającymi, pozytywnymi ludźmi, budowanie z nimi osobistych relacji, więzi, a więc i przynależności do zespołu, przyjemną atmosferę. Takie przyjazne miejsce pracy jest jednym z kluczowych emocjonalnych driverów zaangażowania pracowników. Wpływa na to, że sami pracownicy chcą się angażować w pracę, działać na rzecz firmy.

Tworzenie osobistych relacji w organizacji buduje więzi emocjonalne i tworzy silniejsze poczucie przynależności do grupy, działania jako zespół. Więzi i przyjazne miejsce pracy powodują, że ludzie osiągają lepsze wyniki od tych, którzy postrzegają środowisko pracy jako obce i nieprzyjazne. Przyjazna atmosfera w pracy sprawia również, że czas płynie szybciej. W pracy spędzamy dużą część swojego dnia, a więc to, jak się w niej czujemy, bardzo wpływa na nasze samopoczucie i ogólny dobrostan.

Dobre środowisko pracy, atmosfera i relacje pomiędzy pracownikami są elementami, nad którymi trzeba pracować, jeśli chce się mieć nie tylko zaangażowanych, wydajnych, ale przede wszystkim szczęśliwych pracowników.

Kto buduje pozytywne środowisko pracy?

Pewnie duża część osób od razu odpowie, że pracownicy. I oczywiście jest to prawda, ale to nie tylko sami pracownicy są odpowiedzialni za to, jaka jest atmosfera w zespole, jakie relacje budują między sobą, jak ze sobą się czują. Zarządzanie relacjami pracowniczymi jest jednym z zadań przełożonych. Atmosfera w pracy jest zatem wypadkową działań pracowników, przełożonych, ale i samej kultury organizacyjnej firmy. Najistotniejsze jest jednak to, że nad każdym z tych elementów można pracować, a więc pozytywne środowisko pracy jest czymś, co można kształtować. Tylko jak to robić? Sposobów jest wiele i muszą być one dostosowane do aktualnej sytuacji firmy, specyfiki wykonywanej pracy i właśnie kultury organizacyjnej. Poniżej prezentujemy kilka wskazówek dla przełożonych, które mogą okazać się przydatne niezależnie od okoliczności.

Czynniki tworzące środowisko pracy

Wśród czynników wpływających na jakość pracownika możemy wyróżnić 4 główne grupy. Każda z nich będzie miała albo ma wpływ na standard pracy i jej efektywność.

sprzyjające warunki pracy - grupa ludzi

W środowisku pracy najczęściej opisywane są czynniki, które powodują zagrożenie dla pracownika. Dlatego też wartość natężeń czynników szkodliwych została zawarta w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W szczególności na pracodawcy ciąży obowiązek przeciwdziałania chorobom zawodowym i innym chorobom powstającymi poprzez wykonywanie danej pracy prowadzące do pogorszenia stanu zdrowia. Czynniki te zostały przypisane to 3 głównych grup. Każda z nich odpowiada różnemu poziomowi zagrożenia, z jakim może mieć styczność pracownik w swoim środowisku pracy. Na materialne środowisko pracy składają się z:

czynniki uciążliwe - są to czynniki, które nie stwarzają bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika. Mają one istotny wpływ na komfort pracy, a co za tym idzie jej wydajność i mogą powodować pogorszenie samopoczucia. Do czynników uciążliwych wlicza się m.in. nieodpowiednie oświetlenie, monotonię obowiązków, niedostosowany wysiłek fizyczny, a także obciążenia psychiczne.

romb
fala

Masz pytanie dotyczące zaangażowania?

Bezpłatną konsultację możesz wykorzystać na skonsultowanie dowolnego tematu zawiązanego z badaniem zaangażowania.
BEZPŁATNA KONSULTACJA rombkrzyżykkrzyżyk

Jak stworzyć przyjazne środowisko pracy? – wskazówki dla przełożonych

W każdym zakładzie pracy należy zadbać o jak najlepsze warunki dla pracownika, z pewnością będzie to odzwierciedlone w późniejszych efektach jego pracy. Poniżej prezentujemy kilka wskazówek dla przełożonych, które mogą okazać się przydatne niezależnie od okoliczności.

1. Pracuj nad Inteligencją Emocjonalną swoją i swoich pracowników

Inteligencja Emocjonalna jest niezbędna do zarządzania relacjami w pracy. Na tę Inteligencję Emocjonalną składają się empatia, perswazja, rozumiana jako umiejętność wywoływania u innych określonych emocji lub reakcji, asertywność, przywództwo oraz współpraca, a więc najprościej mówiąc nawiązywanie kontaktów, budowanie relacji i działanie z innymi.

Przełożony, którego cechuje wysoka Inteligencja Emocjonalna, potrafi lepiej wczuć się w nastroje pracowników, rozumie ich emocje i skuteczniej na nie wpływa. Osoba taka podejmie działanie, aby poprawić atmosferę w pracy, kiedy tylko wyczuje, że pracownikom coś doskwiera, nie czują się dobrze w danej sytuacji.

Warto jest również pracować nad Inteligencją Emocjonalną pracowników – w jaki sposób? Odpowiedzią na to są kursy, szkolenia, dzięki którym zyskają większą wiedzę o swoich emocjach, nauczą się lepiej sobie z nimi radzić, a to z pewnością korzystnie wpłynie na atmosferę w zespole.

2. Traktuj pracowników w taki sam sposób, nikogo nie faworyzuj  

Równe traktowanie i szacunek przełożonego mają duży wpływ na to, jak czują się pracownicy. Pracownicy mogą mieć ze sobą dobre kontakty, jednak kiedy poczują, że któryś z członków zespołu jest traktowany w wyjątkowy sposób, faworyzowany, te relacje mogą ulec zachwianiu. Poczucie niesprawiedliwości stanowi przyczynek do konfliktów. Czasem też stawia to faworyzowanych pracowników w niezręcznej sytuacji.

Dlatego zawsze zwracaj uwagę na to, czy traktujesz pracowników w taki sam sposób, zaś jeśli z jakiegoś powodu np. jednej osobie pozwalasz na udogodnienia znacząco odbiegające od pozostałych, zastanów się, w jaki sposób możesz to zrekompensować pozostałym osobom, aby nie poczuły się pokrzywdzone. Przede wszystkim jednak staraj się unikać takich sytuacji.

3. Pomagaj w rozwiązywaniu konfliktów

W każdym zespole czasem pojawiają się sytuacje konfliktowe. W idealnych okolicznościach pracownicy posiadają umiejętność radzenia sobie z problemami i wiedzą jak rozwiązywać konflikty w konstruktywny sposób. Kiedy jako przełożony dostrzegasz taką sytuację pomiędzy pracownikami lub dowiadujesz się, że powstał spór w zespole, którego pracownicy nie rozwiązali samodzielnie, powinieneś interweniować.

Wszelkie konflikty powinny zostać rozwiązane, a nie „zamiecione pod dywan”. Dlaczego? W dłuższym terminie mogą one skutkować pogorszeniem się atmosfery, a echo konfliktu będzie powracać w innych, trudniejszych momentach.

Jako przełożony powinieneś podejść do problemu bez zbędnych emocji, wysłuchać argumentów obu stron, nie faworyzując żadnej z nich i nie przyjmując z góry założenia o tym, kto ma słuszność. Wypracowanie wspólnego stanowiska powinno zapewnić trwałe rozwiązanie problemu oraz konsekwentne realizowanie zaplanowanych działań. Staraj się przede wszystkim pełnić rolę mediatora i jeśli jest to możliwe, nie narzucaj gotowych rozwiązań konfliktu. Zadbasz tym samym o dobrą atmosferę w pracy.

4. Twórz okazje do integracji

Przyczyn słabych relacji w miejscu pracy może być wiele. Jedną z nich, zwłaszcza teraz, może być przejście wielu pracowników na pracę zdalną. Relacje w miejscu pracy mogą ulec pogorszeniu, ponieważ pracownicy tracą ze sobą osobisty kontakt. Brak obecności w biurze, rozmów „przy lunchu” czy „ekspresie” nie daje im możliwości, aby dowiedzieli się o sobie czegoś więcej. Taka znajomość jest ważna, nawet kiedy w czasie pracy nie ma dużo czasu na interakcje, co zdarza się np. w zakładach produkcyjnych. Przy ocenie środowiska pracy kluczową rolę odgrywa monotonia - obowiązki zawodowe mogą przytłoczyć pracownika, niezobowiązująca rozmowa ze współpracownikami może wprowadzić dobry nastrój i poprawić chęć i motywację do pracy.

Ważne, aby pracownicy widzieli we współpracownikach swoich kolegów, do których będą mogli zwrócić się w sytuacji problematycznej, czy chociażby porozmawiać z nimi w czasie przerwy i oderwać na chwilę myśli od bieżących obowiązków. Oczywistym rozwiązaniem są różnego rodzaju imprezy integracyjne, świąteczne, pikniki rodzinne.

Dobrym pomysłem jest jednak włączenie pracowników w podjęcie decyzji odnośnie sposobu integracji i np. daty spotkania. Ma to być dla nich przyjemne wydarzenia, a nie przymus. Może bowiem okazać się np. że wspólne wyjście na kręgle nie będzie ciekawą atrakcją dla większości pracowników, a zorganizowanie Wigilii pracowniczej wieczorem 6 grudnia nie będzie najlepszym pomysłem dla tych, którzy mają dzieci i chcieliby ten dzień spędzić właśnie z nimi. Dodatkowo taki wpływ na decyzję działa pozytywnie na zaangażowanie pracowników, pokazuje im, że ich opinie są ważne, daje im to poczucie sprawstwa.

praca zespołowa

5. Doceniaj nie tylko indywidualnie, ale i zespołowo

Ważnym elementem budowania zaangażowania pracowników jest ich docenianie. Coraz więcej przełożonych zdaje sobie sprawę z tego, jak kluczowe jest przekazywanie bieżącego pozytywnego feedbacku pracownikom i stara się stosować go w codziennej pracy. Co jednak zrobić, aby pracownicy czuli, że są zespołem? Doceniaj ich także jako zespół.

Praca indywidualna każdego z pracowników jest ważna, jednak w wielu przypadkach dopiero połączenie tych działań właśnie w formie pracy zespołowej przynosi najlepsze efekty. Czasem nie jest to nawet typowa praca zespołowa, ale po prostu wsparcie, pomoc udzielona przez współpracownika.

Dlatego właśnie słowa docenienia warto kierować nie tylko do np. kierownika projektu, czy głównego programisty w zespole, ale do wszystkich osób, których praca przyczyniła się do sukcesu. Dzięki temu pracownicy zrozumieją też, że udzielane przez nich wsparcie jest zauważane przez przełożonych i postrzegane jako coś pozytywnego. Uwagę na takie aspekty należy również zwrócić wtedy, kiedy docenianie przyjmuje formę np. premii. W takiej sytuacji nagrodzenie np. tylko kierownika zespołu przyczyni się wręcz do pogorszenia atmosfery w pracy i zdemotywuje pracowników do działania.

6. Rozsądnie dobieraj pracowników

Zarządzanie relacjami pracowniczymi to przede wszystkim praca z ludźmi, którzy już są zatrudnieni w firmie, przydzieleni do konkretnego zespołu. Kiedy jednak przełożony ma taką możliwość, uczestnicząc w procesie rekrutacji, powinien zastanowić się, czy konkretny kandydat będzie pasował do zespołu, do kultury organizacyjnej firmy.

Kompetencje związane z zakresem obowiązków z pewnością są kluczowym elementem, który trzeba uwzględnić, ale należy zadać sobie pytanie, czy będzie można je w pełni wykorzystać, jeśli ktoś zupełnie nie zbuduje relacji z pozostałymi członkami zespołu, albo wręcz popsuje panującą atmosferę.

7. Zwróć uwagę na sposób komunikacji

To, w jaki sposób zwracasz się do pracowników, jak się z nimi komunikujesz, przekłada się w dużej mierze na to, jaka atmosfera panuje w miejscu pracy. Kiedy przełożony często sam wprowadza nerwową atmosferę np. poprzez język rywalizacji, ciężko stworzyć przyjazne miejsce pracy i budować relacje. Jeśli standardem w firmie staje się zwracanie się przez przełożonych do podwładnych w nieuprzejmy sposób, takie zachowania mogą zostać przeniesione także na inne poziomy w organizacji.

Zwróć zatem uwagę na to, w jaki sposób komunikujesz się z pracownikami, czy dajesz im przykład swoim zachowaniem. Dodatkowo warto rozwijać u pracowników komunikację jako umiejętność, uczyć ich, jak przekazywać informacje zwrotne, jak doceniać innych, ale też jak przyjmować krytykę. Rozwój tej kompetencji pomoże zbudować lepsze relacje pomiędzy pracownikami i wpłynie pozytywnie na ich zaangażowanie.

pomoc w pracy, komunikacja

8. Stwórz przyjazne miejsce pracy

Zarządzanie relacjami w miejscu pracy to jedna strona medalu. Z drugiej zaś strony trzeba mieć na uwadze, że łatwiej budować pozytywne relacje, tworzyć pozytywną atmosferę, kiedy zachęca do tego samo miejsce. Nie od dziś przecież wiadomo, że np. kolory ścian, natężenie światła, hałasu, roślinność mają odzwierciedlenie w samopoczuciu człowieka.

Przyjemne barwy w biurze, wygodne biurka, miejsce, w którym można wspólnie zjeść śniadanie lub napić się kawy i porozmawiać to tylko kilka elementów, które mogą pomóc tworzyć przyjazne środowisko pracy!

Buduj pozytywne środowisko w oparciu o dane

Trudno być zaangażowanym pracownikiem, kiedy nie czujesz się dobrze wśród ludzi, z którymi pracujesz, kiedy nie potrafisz zbudować z nimi relacji i nie masz w nich wsparcia. Pozytywne środowisko pracy jest czymś, o czym trzeba pamiętać, chcąc poprawić efektywność i zaangażowanie pracowników. Na szczęście jest to coś, co można kształtować. Jak poprawić środowisko pracy? Duży wpływ mają nie tylko sami pracownicy, ale ich przełożeni. To do ich zadań należy m.in. dobieranie odpowiednich członków zespołu, rozwiązywanie konfliktów, z którymi nie poradzili sobie pracownicy, czy chociażby docenianie sukcesów.

Problematyczne okazuje się jednak nie samo budowanie tego środowiska i zarządzanie relacjami pracowniczymi, ale świadomość, w których obszarach należy podjąć działania. Użyteczne może okazać się badanie zaangażowania pracowników, w którym pogłębiane są kwestie związane z relacjami pracowniczymi, atmosferą w miejscu pracy. Takie narzędzie może w prosty sposób dostarczyć bieżących informacji nie tylko o samym zaangażowaniu, ale i o tym, jakie działania należy wdrożyć.

Kluczowe jest, aby badanie dotykało emocjonalnego wymiaru zaangażowania pracowników, gdyż to właśnie takie aspekty stanowią bardzo istotną podstawę do stworzenia dobrej atmosfery w miejscu pracy.

Sprawdź możliwości badania Enpulse i buduj pozytywne środowisko pracy.

Katarzyna Gabryjończyk
Specjalista ds. badań w Enpulse

Rekomendowane artykuły

Zapisz się do newslettera i zgarnij darmowe Ćwiczenia na obniżenie poziomu stresu

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Zmotywowani.pl Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, jako Administratora danych w celach marketingowych Administratora polegających na wysyłaniu na podany adres e-mail jego materiałów marketingowych. W każdej chwili mogę wycofać swoją zgodę.

Dziękujemy!

Od teraz nie ucieką Ci żadne informacę dotyczące zaangażowania pracowników!
Oops! Coś poszło nie tak. Sprawdź, czy poprawnie wpisałeś swój adres email.