Motywacja pracowników to bodziec uruchamiający chęć zespołu do wykonywania obowiązków bez odczucia znużenia czy przytłoczenia konieczną do wykonania pracą. To także proces wywołujący i podtrzymujący określone zachowania, najczęściej nakierowane na spełnianie celów i utrzymywanie pozytywnej atmosfery w miejscu pracy.
Proces budowania motywacji pracowników jest jedną z funkcji zarządzania i polega na dobieraniu takich czynników, które wpłyną pozytywnie na zespół i zachęcą go do podjęcia określonych działań. Według ekspertów, motywowanie pracownika jest jednym z ważniejszych aspektów w zarządzaniu zasobami ludzkimi, gdyż to właśnie motywacja wewnętrzna ma ogromny wpływ na wygląd relacji pomiędzy pracownikami i efektywną pracę całego zespołu.
Wyróżniamy dwa podstawowe czynniki motywujące pracowników - motywatory płacowe (finansowe) i pozapłacowe. Motywowanie finansowe to nic innego jak nagradzanie zespołu premiami, ekwiwalentami, czy dodatkami za posiadanie określonych umiejętności. Motywatory pozapłacowe (benefity pracownicze) z kolei obejmują takie aspekty jak darmowa opieka medyczna, ubezpieczenie, wczasy, szkolenia, awans, elastyczny czas pracy, możliwość pracy zdalnej, stołówka, czy dostęp do obiektów sportowych.
Osoby odpowiedzialne w firmie za zarządzanie zasobami ludzkimi powinny stale rozwijać motywację pracowników, aby ci czuli satysfakcję z wykonywanych obowiązków. Wspieranie motywacji wewnętrznej zapobiega także wystąpieniu konfliktów i utraty chęci do realizowania wyznaczonych celów, co z kolei zmniejsza rotację w firmie i ułatwia zbudowanie silnego, rozumiejącego się zespołu.
Proces motywowania pracowników warto rozpocząć od określenia ich potrzeb i ewentualnych braków w sposobie pracy. Warto w tym celu wykorzystać hierarchię potrzeb opracowaną przez A. Maslowa, który określił, że do potrzeb niższych (podstawowych) zaliczamy potrzeby fizjologiczne, poczucie bezpieczeństwa oraz potrzebę przynależności i miłości, zaś do potrzeb wyższych zaliczamy szacunek, uznanie oraz wiedzę i samorealizację.
Opracowując system motywacji, warto skupić się na potrzebach wyższych i dobrać takie działania, które wzbudzą w pracownikach chęć większego zaangażowania się w sposób funkcjonowania firmy i realizowane przez nią projekty. Jednocześnie należy pamiętać, aby motywatory obejmowały wszystkich pracowników i były przydzielane po równo. W przeciwnym wypadku można osiągnąć efekt demotywacji zespołu, co może doprowadzić do utraty organizacji w firmie, stopniowego pogarszania efektów pracy, aż wreszcie spadku pozycji przedsiębiorstwa na rynku.